5.2. HỈNH CHIẾU TRÊN BẢN VẼ cơ KHÍ (ISO 128-34:2001) ( bản vẽ cơ khí)
5.2.1. Hình chiếu cục bộ
Cho phép dùng hình chiếu cục bộ thay cho hình chiếu toàn bộ, miễn là hình chiếu phải rõ ràng.
Hình chiếu cục bộ phải vẽ ở góc chiếu thứ ba, không kể bản vẽ chính đã sử dụng góc chiếu nào. Hình chiếu cục bộ được vẽ bằng nét liền đậm và được nối với hình chiếu cơ bản bằng nét gạch dài chấm mảnh. Các ví dụ xem hình 5.6 và hình 5.7.
5.2.2. Các chi tiết lân cận và đường bao
Các chi tiết lân cận của vật thể biểu diễn, được vẽ bằng nét gạch hai chấm mảnh. Chi tiết lân cận không được che khuất chi tiết chính, nhưng có thể bị che khuất chi tiết lân cận khác (Xem hình 5.8).
Trên hình cắt và mặt cắt, không gạch mặt cắt cho các chi tiết lân cận.
Khi đường bao của các bộ phận nào đó không thể, hoặc không được biểu diễn một cách rõ ràng và đầy đủ thì các đường bao đó sẽ được vẽ bằng nét gạch hai chấm mảnh như trong hình 5.9
5.2.3. Giao tuyến
a) Giao tuyến hình học thực, được vẽ bằng nét liền đậm khi chúng được nhìn thấy, và được vẽ bằng nét đứt mảnh khi chúng bị che khuất (Xem hình 5.10).
b) Biểu diễn đơn giản hoá các giao tuyến hình học thực, có thể được áp dụng cho các giao tuyến giữa hai hình trụ (xem hình 5.11), hoặc giữa hình trụ và hình lăng trụ (xem hình 5Ẽ6).
c) Các giao tuyến tưởng tượng, ví dụ tại các góc uốn, góc lượn, được chỉ ra trên hình chiếu bằng nét liền mảnh nhưng không được vẽ chạm vào các đường bao (xem hình 5.12).
5.2.4. Phần đầu vuông trên trục
Để tránh dùng thêm hình chiếu, hình cắt hoặc mặt cắt bổ sung; các phần đầu vuông, phần phẳng hoặc phần đầu vuông bị vát trên trục (hình 5.13) được biểu diễn bởi hai đường chéo và bằng nét mảnh.
5.2.5. Hình chiếu gián đoạn
Để tiết kiệm diện tích giấy vẽ, đối với các vật thể dài cho phép biểu diễn phần đầu và phần cuối nhằm xác định được chúng. Giới hạn của các phần này được vẽ bằng nét lượn sóng hoặc nét dích dắc mảnh. Các phần này phải vẽ gần nhau (Xem hình 5.14).
5.2.4. Phần tử lặp lại
Nếu có các phần tử giống nhau, phân bố đều thì chỉ cần biểu diễn một trong số các phần tử đó và vị trí của nó. Trong mọi trường hợp, số và loại phần tử lặp lại sẽ được xác định bằng cách ghi kích thước.
– Đối với các phần tử đối xứng, vị trí của các phần tử không được biểu diễn trên hình vẽ, sẽ được đánh dấu bằng nét gạch dài chấm mảnh như ở hình 5.15.
– Đối với các phần tử không đối xứng, lặp lại; Khu vực các phần tử không được biểu diễn, sẽ được vẽ bằng nét liền mảnh như đã nêu ra ở hình 5.16.
5.2.4. Phần tử vẽ phóng đại
Các phần tử được bao quanh bởi một đường tròn vẽ bằng nét liền mảnh kèm theo một chữ cái viết hoa và được biểu diễn với tỷ lệ phóng đại kèm theo chữ cái viết hoa tương ứng và tỷ lệ đặt trong dấu ngoặc đơn như hình 5.17.
5.2.4. Đường bao ban đầu
Khi cần thể hiện đường bao ban đầu của một chi tiết trước khi tạo hình, các đường bao ban đầu đó được vẽ bằng nét gạch hai chấm mảnh như hình 5.18.
5.2.4. Đường uốn
Các đường uốn trên hình khai triển, được biểu diễn bằng nét liền mảnh như hình 5.19.
5.2.5. Chỗ hơi nghiêng hoặc lượn cong
Các chỗ hơi nghiêng hoặc lượn cong nếu khó thể hiện một cách rõ ràng trên hình chiếu, được biểu diễn phần có kích thước nhỏ hơn bằng nét liền đậm như hình 5.20 và hình 5.21.
Vật thế trong suốt
Tất cả các vật thể được chế tạo bằng vật liệu trong suốt sẽ được biểu diễn như vật liệu (xem hình 5.22).
Trên bản vẽ lắp và bản vẽ lắp chung, các chi tiết ở phía sau chi tiết chế tạo từ vật liệu trong suốt, có thể được vẽ thấy (xem hình 5.23).
5.2.12. Chi tiết chuyển động
Trên các bản vẽ lắp có thể biểu diễn các vị trí tới hạn và vị trí thay đổi của các chi tiết chuyển động bằng nét gạch hai chấm mảnh như hình 5.24.
5.2.13. Chi tiết hoàn chỉnh và phôi
Cho phép biểu diễn hình dạng của chi tiết hoàn chỉnh bên trong bản vẽ phôii của nó (hình 5.25) hoặc hình dạng của phôi trên bản vẽ của chi tiết hoàn chỉnh (hình 5.26).
5.2.14. Chi tiết tạo thành từ các phần tử giống nhau
Các chi tiết tạo thành từ các phần tử giống nhau được biểu diễn như các chi tiết làm từ vật liệu đồng chất.
Vị trí của các phần tử đó được biểu diễn bằng nét liền mảnh ngắn như hình 5.27.
5.2.14. Khía nhám trên bê mặt
Cấu trúc của các khía nhám, khía lăn, lưới nhám… có thể được biểu diễn toàn bộ hay một phần bằng các nét liền đậm (xem hình 5ệ28).
5.2.16. Thớ và hướng lăn
Thớ và hướng lăn không cần vẽ trên hình biểu diễn của chi tiết, nhưng khi cần có thể chỉ rõ bằng nét liền mảnh ngắn có mũi tên ở 2 đầu như hình 5.29.
5.2.17. Chi tiết có hai hoặc nhiều hình chiếu hợp nhâ’t
Hai hoặc nhiều hình chiếu giống nhau trên một chi tiết nào đó có thể hợp nhất bằng một hình, song cần ghi chú hoặc dùng các mũi tên chỉ dẫn (xem hình 5.30 và 5.31).
5.2.17. Các chi tiết đối xứng gương
Khi các chi tiết đơn giản là các hình đối xứng gương, thì chỉ cần biểu diễn một chi tiết thay cho biểu diễn cả hai, với chú dẫn cần thiết như hình 5.32.
Chỉ dẫn:
1- Chi tiết 1
Ví dụ (Trong khung tên) “chi tiết 1, như đã vẽ; chi tiết 2, có hình đối xứng gương”.