13.2.1. Định nghĩa
1) Chuẩn: căn cứ hình học chính xác về lý thuyết (như cỂằc đường trục, các mặt phẳng, các đường thẳng V.V..Ễ) mà các phần tử được ghi dung sai có liên quan. Các chuẩn có thể dựa trên một hoặc nhiều yếu tố chuẩn của một chi tiết.
2) Hệ thống chuẩn: nhóm gồm một hay nhiều chuẩn riêng biệt sử dụng như là một căn cứ tổ hợp đối với một phần tử được ghi dung sai.
3) Phần tử chuẩn: phần tử thực của một chi tiết (như một cạnh, một mặt hoặc một lỗ v.v…) được dùng để thiết lập vị trí của một chuẩnể
4) Chuẩn bộ phận: mộl điểm, đường hoặc miền giới hạn ở trên chi tiết gia công được dùng để cho tiếp xúc với thiết bị chế tạo và kiểm tra, dùng để xác định chuẩn cần thiết cho các yêu cầu về chức năng.
5) Phần tử chuẩn mồ phỏng: mặt thực cúa một hình dạng đủ chính xác (như tấm phẳng, ổ trục, hoặc trục gá v.v.ẻ.) tiếp xúc với chuẩn thực và dùng để thiết lập chuẩn.
13.2.2. Thiết lập chuẩn
Bản thân các phần tử ỉấy làm chuẩn cũng có sự thiếu chính xác do quá trình chế tạo. Chúng có thể sai lệch cong lên, lõm xuống hoặc hình nón. Sau đây là các thí dụ thiết lập chuẩn.
- 1. Chuẩn là đường thẳng hoặc mặt phẳng
Chuẩn phải được sắp xếp sao cho khoảng cách lớn nhất giữa chuẩn thực và chuẩn mô phỏng là nhỏ nhất. Nếu chuẩn thực không ổn định đối với bề mặt tiếp xúc thì nên đặt các gối tựa giữa chúng ở một khoảng cách tuỳ theo tình hình thực tế. Đối với các đường, dùng hai gối tựa (xem hình 13.33) và đối với bề mặt phẳng, dùng ba gối tựa.
 |
- 2. Chuẩn là đường trục của mặt trụ
Chuẩn là đường trục của mặt trụ lớn nhất nội tiếp trong lỗ hoặc của mặt trụ nhỏ nhất ngoại tiếp trục, và được bố trí sao cho mọi di chuyển có thể được của mặt trụ về mọi hướng là đều nhau (xem hình 13.34)ẽ
 |
- 3. Chuẩn là đường trục chung hoặc mặt phẳng đối xúng chung
Trong thí dụ ở hình 13.35, chuẩn là đường trục chung tạo bởi hai mặt trụ nhỏ nhất ngoại tiếp.
 |
- 4. Chuẩn là đường trục của mặt trụ và vuông góc với một mặt phẳng chuẩn
MA” là mặt phẳng biểu diễn bởi mặt phẳng tiếp xúc.
Chuẩn “BM là đường trục của mặt trụ lớn nhất nội tiếp, vuông góc với chuẩn “A” (xem hình 13.36).